ئایا بۆت دەردەکەوێت کە دەستەکانت هەندێک جار بەبێ کۆنتڕۆڵ دەلەرزن؟ لەرزینی دەست دەتوانێت حاڵەتێکی بێزارکەر و لاوازکەر بێت. دەتوانێت ئەرکەکانی ڕۆژانەی وەک خواردن، نووسین، یان تەنانەت لەبەرکردنی کراسەکەت بکاتە ناخۆشی. ئەگەر پرسیارت هەیە هۆکاری ئەم حاڵەتە بێزارکەرە چییە، ئەوا هاتوویتە شوێنی گونجاو. لەم پۆستەدا، ورد دەبینەوە لەو هۆکارە جیاوازانەی کە دەتوانن بەشداربن لە لەرزینی دەست، لەوانە کەمخەوی، فشار و دڵەڕاوکێ، زیادەڕۆیی لە خواردنی کافاین، دابەزینی ئاستی شەکری خوێن، هەندێک دەرمان، لەرزینی پێویست، زیادبوونی غودەی دەرەقی، نەخۆشی پارکینسۆن، کەمی لە ڤیتامین B12، و نەخۆشی مێشک.
- کەم خەوتن:
شاراوە نییە کە کەم خەوی دەتوانێت وێرانکاری بەسەر تەندروستی گشتیماندا بهێنێت. بەڵام ئایا دەزانی کەم خەوی دەبێتە هۆی لەرزینی دەستەکانیش؟ کاتێک خەوی پێویست بەدەست ناهێنیت، سیستەمی جەستەت لە هاوسەنگی دەردەچێت، لەنێویاندا کۆئەندامی دەمارەکانت. ئەمەش دەتوانێت ببێتە هۆی ناجێگیری دەست و لەرزین. - فشار و دڵەڕاوکێ:
فشار و دڵەڕاوکێ دوو هۆکاری باوی پشت لەرزینی دەستەکانن. کاتێک لە ژێر فشاردا دەبیت، جەستەت هۆرمۆنەکانی سترێس وەک کۆرتیزۆڵ دەردەدات، کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر کارەکانی دەمارەکانت هەبێت. ئەمەش دەتوانێت وەک لەرزین لە دەست و بەشەکانی تری جەستەدا دەربکەوێت. - زیادەڕۆیی لە خواردنی کافاین:
لەوانەیە ئەو بەیانییە کوپێک قاوە یان خواردنەوەی وزەبەخش یارمەتیت بدات، بەڵام زۆر خواردنی کافاین دەبێتە هۆی لەرزینی دەست. کافاین سیستەمی دەماری ناوەندیت هان دەدات، ئەگەری هەیە ببێتە هۆی زیادبوونی لەرز و لەرزین لە دەستەکانتدا. - کەمی ڕێژەی شەکر لە خوێندا:
کاتێک ئاستی شەکری خوێنت زۆر دادەبەزێت، دەبێتە هۆی لەرزینی دەست. زۆرجار ئەمە لەو کەسانەدا ڕوودەدات کە نەخۆشی شەکرەیان هەیە یان ئەوانەی کە بۆ ماوەیەکی درێژ نانیان نەخواردووە. بە پاراستنی ئاستی جێگیری شەکری خوێن لە ڕێگەی ژەمە خۆراکییە ڕێکوپێک و هاوسەنگەکانەوە، دەتوانیت یارمەتی کەمکردنەوەی لەرزینی دەستەکان بدەیت کە پەیوەندییان بە کەمبوونەوەی شەکری خوێنەوە هەیە. - هەندێک دەرمان:
هەندێک لە دەرمانەکان کاریگەری لاوەکییان هەیە کە بریتین لە لەرزینی دەست. لەوانەیە ئەمانە بریتی بن لە هەندێک دەرمانی دژە خەمۆکی و ئەو دەرمانانەی کە بۆ چارەسەرکردنی تەنگەنەفەسی یان بەرزی فشاری خوێن بەکاردەهێنرێن. ئەگەر تووشی لەرزینی دەست بوویت و دەرمان دەخۆیت، شایەنی ئەوەیە لەگەڵ پزیشکەکەت قسە بکەیت بۆ چارەسەرێک بۆ ئەم کێشەیە. - لەرزینە بنەڕەتییەکان:
لەرزینە بنەڕەتییەکان نەخۆشییەکی دەمارەکانە کە بە لەرزینێکی ڕیتمی دەست، سەر، یان بەشەکانی تری جەستە دەناسرێتەوە. لەکاتێکدا دەستەکانت شتێک دەکەن ئەم جۆرە لەرزینە روودەدات، بەڵام کە هیچ ناکەی لەرزینەکە دەروات. هیچ هۆکارێکی ڕوون نییە، بەڵام هەندێکجار دەگەڕێتەوە بۆ گۆڕانکاری لە جینێکدا. ئەگەر نیشانەکانت سووک بوون، لەوانەیە پێویستت بە چارەسەر نەبێت. ئەگەر هەر بەردەوامن، لەوانەیە پێویستت بە دەرمان، چارەسەری سروشتی، یان نەشتەرگەری بێت بۆیە دەبێت راوێژ بە پزیشکەک بکەی. - زیادبوونی غودەی دەرەقی:
کاتێک ڕژێنی غودەی دەرەقی بڕێکی زۆر لە هۆرمۆنی غودەی دەرەقی بەرهەم دەهێنێت. شانبەشانی نیشانەکانی تر، لەرزینی دەست دەرکەوتنێکی باوی ئەم حاڵەتە. ئەگەر گومانت هەیە کە غودەیێکی زۆر چالاکت هەیە، زۆر گرنگە ڕاوێژ بە پزیشکەک بکەیت بۆ دەستنیشانکردن و چارەسەری دروست. - نەخۆشی پارکینسۆن:
نەخۆشی پارکینسۆن نەخۆشییەکی دەمارەیی بەرەوپێشچوونە و کاریگەری لەسەر جوڵە هەیە. لەرزینی دەست یەکێکە لە نیشانە سەرەتاییەکان و بەزۆری لە کاتی پشوودان دەردەکەوێت. لەگەڵ بەرەوپێشچوونی نەخۆشییەکە، ڕەنگە لەرزینی دەستەکان زیاتر دەربکەوێت و کاریگەری لەسەر چالاکییەکانی ڕۆژانە هەبێت. - کەمی ڤیتامین B12:
ڤیتامین B12 زۆر گرنگە بۆ کارکردنی دروستی سیستەمی دەمار. کاتێک کەمیی هەیە، دەتوانێت ببێتە هۆی نیشانەکانی دەمار، لەوانەش لەرزینی دەست. دڵنیابوون لە وەرگرتنی ڤیتامین B12 بە شێوەیەکی گونجاو لە ڕێگەی خۆراک یان تەواوکەرەکانەوە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کەمکردنەوە یان ڕێگریکردن لە لەرزینەکانی دەست کە بەهۆی ئەم کەمییەوە دروست دەبێت. - نەخۆشی مێشک:
هەروەها دەکرێت لەرزینی دەست بەهۆی تێکچوونی جۆراوجۆری مێشکەوە ڕووبدات وەکو نەخۆشی فرەچەقێ، جەڵتەی مێشک، یان برینداربوونی زەبر و زەنگ لە مێشکدا. ئەم حاڵەتانە پەیوەندی مێشک بۆ ماسولکەکان تێکدەدەن و دەبێتە هۆی لەرزینێکی نائیرادی.
لە کۆتاییدا دەڵێین لەرزینی دەست بە هۆکاری جۆراوجۆرەوە بێت، لە کەم خەوی و فشارەوە تا دەگاتە حاڵەتە پزیشکییەکانی وەک نەخۆشی پارکینسۆن و زیادبوونی غودەی دەرەقی. بە دیاریکردنی هۆکاری بنەڕەتی لەرزینی دەستەکانت،بە ئەگەرێکی زۆرەوە دەتوانێت چارەسەر بکرێت. لەبیرت بێت، هەمیشە ڕاوێژ لەگەڵ پزیشکێکی پسپۆر بکە بۆ دەستنیشانکردنی ورد و پلانی چارەسەرکردن کە لەگەڵ دۆخی تایبەتی خۆتدا بگونجێت.
سەرچاوەکان:
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/essential-tremor/symptoms-causes/syc-20350534
- https://www.webmd.com/parkinsons-disease/ss/slideshow-reasons-your-hands-are-shaking
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/322195#:~:text=Tremors%20are%20involuntary%20muscle%20contractions,may%20be%20a%20minor%20inconvenience.