شەپۆلی گەرما بریتییە لە ماوەی درێژخایەنی کەشوهەوای گەرم، بە شێوەیەکی گشتی سێ ڕۆژ یان زیاتر. لە کاتی شەپۆلی گەرمادا زۆرجار پلەی گەرمی ئەوەندە بەرز دەبێتەوە کە دەبێتە هۆی ناڕەحەتی بەتایبەت لە کاتی چالاکیی جەستەیی، تا ئەو ڕادەیەی کە نەخۆشی پەیوەست بە گەرما وەک ماندوێتی گەرما یان جەڵتەی گەرما ئەگەری هەیە.
لێرەدا چەند ئامۆژگاریەک دەخەینەڕوو کە پێویستە لە کاتی شەپۆلی گەرمای هاویندا پەیڕەوی لێبکەیت:
- ئاوی زۆر بخۆرەوە. کاتێک لە دەرەوە گەرمە، پێویستە دڵنیا بیت لەوەی کە شێدار دەمێنیتەوە بە خواردنەوەی ئاوێکی زۆر. ئەمە نەک هەر یارمەتیت دەدات بۆ ئەوەی فێنک ڕابگریت، بەڵکو یارمەتیدەر دەبێت بۆ ڕێگریکردن لە هەر نەخۆشییەکی پەیوەست بە گەرما.
- دوورکەوتنەوە لە خۆر لە گەرمترین کاتەکاندا. ئەگەر توانیت هەوڵبدە لە دەرەوە نەبیت لە کاتی خۆری نیوەڕۆدا کاتێک پلەکانی گەرما لە بەرزترین ئاستی خۆیاندایە. ئەمەش بەزۆری لە نێوان کاتژمێر ١٠ی بەیانی تا ٣ی پاشنیوەڕۆ دەبێت. ئەگەر ناچار بوویت لە دەرەوە بیت، دڵنیابە کە لە سێبەردا پشوو دەدەیت و دژەخۆر بەکاردەهێنیت.
- جل و بەرگی سووک و شل لەبەر بکە کاتێک گەرمە، دوا شت کە دەتەوێت لەبەری بکەیت جل و بەرگی قورس و تەسکە. قوماشی سووک و هەناسەدان وەک پەتۆ هەڵبژێرە کە یارمەتیت دەدات فێنک بمێنێتەوە. وە دژەخۆرەکە لەبیر مەکە!
- بەکارهێنانی پانکە. مانەوە لە ژوورەوە بە فێنک و ئاسوودەیی یارمەتیت دەدات بە تەواوی لە گەرما دوور بکەویتەوە.
- حەمامێکی فێنک ڕێگەیەکی زۆر باشە بۆ ساردبوونەوە کاتێک هەست بە گەرمبوونی زۆر دەکەیت. هەروەها ڕێگەیەکی باشە بۆ ئاودانەوە ئەگەر زۆر ئارەقەت کردبێتەوە.
- خواردنی ژەمی سووک. کاتێک لە دەرەوە گەرمە، جەستەت پێویستی بە ژەمێکی قورس نییە (یان نایەوێت). پابەندبە بە خواردنە سووک و تازەگەرەکانی وەک زەڵاتە و میوە و سەوزەواتەوە. وە ئەگەر توانیت بە ساردی یان لە پلەی گەرمی ژووردا بیانخۆ.
- دوور بکەوەرەوە لە خواردنەوە کحولیەکان و کافاینییەکان کحول و کافاین.ئەمانە دەتوانن ئاوچنیانی جەستەت بکەنەوە، بۆیە باش نین کاتێک لە دەرەوە گەرمە. پابەندبە بە ئاو یان ئاوی میوە بۆ ئەوەی لەشت ووشک نەبێتەوە.
- وەرزشی ژیرانە بکە. وەرزشکردن گرنگە بۆ پاراستنی تەندروستی، بەڵام لە کەشوهەوای گەرمدا، گرنگە بە ئاسانی وەریبگریت. دوور بکەوەرەوە لە چالاکییە ماندووەکان لە دەرەوە، و لەبری ئەوە ڕاهێنانی فێنکتر لە ژوورەوە هەڵبژێرە. وە دڵنیابە لە خواردنەوەی ئاوی زۆر پێش وەرزشکردن و لە کاتی وەرزشکردن و دوای وەرزشکردن.
- پشکنینی دراوسێ بەساڵاچووەکان یان لاوازەکانت بکە لە کاتی شەپۆلی گەرمادا، گرنگە پشکنینی دراوسێ بەساڵاچووەکانت یان لاوازەکانت بکەیت بۆ ئەوەی دڵنیا بیت کە فێنک و شێدار دەمێننەوە. ئەگەر دەتوانیت، پێشنیار بکە کە یارمەتیان بدەیت لە شتەکانی وەک وەرگرتنی خواردن یان داگیرساندنی پانکەک یان سپلیت.
- نیشانەکانی نەخۆشی پەیوەست بە گەرما بزانە. لە کۆتاییدا گرنگە نیشانەکانی نەخۆشی پەیوەست بە گەرما بزانیت، وەکو جەڵتەی گەرما یان ماندوێتی گەرما. ئەگەر تۆ یان کەسێک کە دەیناسیت دەستی کرد بە هەستکردن بە نیشانەکانی، گرنگە لە گەرما دەربچیت و دەستبەجێ داوای یارمەتی پزیشکی بکەیت.
- هەرگیز منداڵ بە تەنیا لە ئۆتۆمبێلێکی وەستاودا بەجێ مەهێڵن.
لەوانەیە وەک ڕێگەیەکی بێ زیان دەرکەوێت بۆ ئەوەی منداڵەکەت بە فێنک ڕابگریت، بەڵام لە ڕاستیدا زۆر مەترسیدارە. پلەی گەرمی ئۆتۆمبێلێکی وەستاو دەتوانێت بە خێرایی بەرزبێتەوە بۆ ئاستێکی ناپارێزراو، تەنانەت لە ڕۆژێکی سووکدا. - زانینی نیشانەکانی ماندووبوونی گەرما و جەڵتەی گەرما
ماندوێتی گەرما و جەڵتەی گەرما دوو نەخۆشی ئەگەری پەیوەست بە گەرماوە کە دەتوانن لە کاتی شەپۆلی گەرمادا ڕوو بدەن. نیشانەکانی ماندوێتی گەرما بریتین لە ئارەقکردنەوەی زۆر، بێهێزی، سەرئێشە، سکچوون و ڕشانەوە.
بە جێبەجێکردنی ئەم ئامۆژگاریانە، دەتوانیت یارمەتیدەر بیت بۆ دڵنیابوون لەوەی کە لە کاتی شەپۆلی گەرمای هاویندا سەلامەت و فێنک دەمێنیتەوە.
سەرچاوەکان:
1. Heat wave safety. Heat Exhaustion Safety | Red Cross. (n.d.). Retrieved July 2022, from https://www.redcross.org/…/typ…/heat-wave-safety.html… cool indoors%3A Stay in,is over 95°F.
2. NHS. (n.d.). NHS choices. Retrieved July 2022, from https://www.nhs.uk/…/heatwave-how-to-cope-in-hot-weather/
